Bugünkü konuğumuz Artvin sanatkârlarından Hakkı Seyhan. Namı diğer Berber Hakkı…

Artvin’in tanınan yüzlerinden biri, erkeklerin yakında tanıdığı bir isim. Çünkü Hakkı Seyhan Artvin’de 41 yıllık erkek berberi olarak tanınıyor ve mesleğini icra ediyor. Günümüzde berber tabelalarının yerini erkek kuaförü tabelaları alsa da o ‘Berber Hakkı’ olarak tanınıyor. Geçmiş dönemde berberler neredeyse randevu ile çalışırmış. Bayramlarda, düğünlerde, okullar açıldığında birçok kişi berbere koşarmış. Onun deyimiyle eskilerin gözde mesleği berberlik imiş...

08Haber olarak Berber Hakkı Seyhan’ın dükkanına uğradık. Berberlik mesleğini ve Hakkı Seyhan’ın hayat hikayesini sizler için kaleme aldık. Biz sorduk o da içtenlikle sorularımızı yanıtladı.

 

Hakkı Seyhan, 1951 doğumlu, şu an 63 yaşında. Artvin Kılıçkaya (Ersis) doğumlu. Behice Hanımla evli Ilgın ve Gökçen adlarından 2 çocuk babası.

Berber Hakkı Seyhan berberlik mesleğine 1963 yılında merhum Nazım Öcal’ın yanında çırak olarak başlamış. Nazım Ustası’nın yanında 1 yıl çalıştıktan sonra Berber Yüksel Hamzaoğlu’nun yanında çalışmaya başlamış. Ustası Yüksel Hamzaoğlu’nun yanında uzun sayılabilecek bir süre 7 yıl çalışmış.

Askerlik çağı gelince 1971 yılında vatani görevini yapmak için Isparta’da acemi birliğine gitmiş. Usta birliği olarak ise herkese nasip olmayan bir yerde askerlik görevini yapmış. Meslek sahibi olması ona Genelkurmay Başkanlığında askerlik yapmasına sebep olmuş. Sivil hayatta erkek berberliğini yapan Hakkı Seyhan bu kez Genelkurmay Başkanlığından subay berberi olarak vatani görevini tamamlamış.

Berber Hakkı Seyhan Artvin’de nam yapmış bir berber. 51 yıllık, herkese nasip olmayan bir meslek hayatı var. 1960’lı, 1970’li yıllarda Artvin’de toplam 4 berber dükkanı varmış. Mesleğine âşık bir insan. Öyle ki dükkanına, valisinden belediye başkanına, öğrencisinden öğretmenine, esnafından işçisine kadar birçok insan geliyor. Eskiden erkeklerin birçoğu berberde sabah tıraşını olurmuş. Şimdiki gibi pratik jiletler yokmuş. Eskilerde ‘erkek dedin mi berberde sakal tıraşı’ olur imajı varmış.

Artvin Karaduman Pasajı’nda meslek yaşamını devam ettiren Hakkın Seyhan’a uğradık. Bu kez tıraş olmak için değil, sohbet için.

63 yaşında Artvin’in en tecrübeli berberi olan Hakkın Seyhan’a hayat hikâyesini sorduk. Ondan berberlik mesleğini bize anlatmasını istedik. Hakkı Seyhan her zaman ki gibi sevecen tavırları ve esprileri ile bize berberliği anlattı.

Hakkın Seyhan Artvin’in Yusufeli ilçesi Ersis nahiyesinde İsmail ve Zelişan çiftinin çocukları olarak dünyaya gelmiş. 2’si kız toplam 4 kardeşin en küçüğü olan Hakkı Seyhan babasını 7 yaşında kaybetmiş. 1960’yıllarda geçim zor. Eve ekmek götürmek için çareler aranmış. Kısa yoldan hayata atılmak için aile, Hakkı Seyhan’ın bir meslek öğrenmesine karar vermiş.

Hakkı Seyhan’ın eniştesi kayınbiraderinin meslek sahibi olması için Ersis’ten Artvin il merkezine getiriyor.

Hakkı Seyhan ilk ustası Nazım Öcal’ın yanında işe çırak olarak başlıyor. O zamanların çıraklığı şimdiki gibi değil diyor, Berber Hakkı Seyhan: “Eniştem ustanın yanında beni işe başlatırken ustama; ‘ Eti senin kemiği benim’ demişti. O zamanların can alıcı sözü buydu. Çünkü bu mesleği öğrenmek istiyorsan zorluklara katlanacaksın, çalışmayı seveceksin. Kısaca işini iyi öğrenmem gerekiyordu. Yoksa kalfa ve usta olamazdım.” dedi.

Daha sonra Yüksel Hamzaoğlu’nun yanına çırak olarak giriyor. Yıllar geçiyor ve mesleğin inceliklerini öğreniyor. O zamanlar; ustalar, mesleki hayatta baba olarak görülürmüş. Hakkı Seyhan 3-4 yıl sonra kalfa ardından usta oluyor. Berber Yüksel Hamzaoğlu’nun yanında 7 yıl çalışıyor. Daha sonra askere gidip geliyor.

Berber Hakkı Seyhan askerlik sonrası kendi berber dükkanını açıyor. O gün bu gündür mesleğini en iyi şekilde icra etmeye çalışıyor.

Karaduman Pasajı’nda mesleğini icra eden Hakkı Seyhan’ın bu 3. işyeri.

Her zaman güler yüzünü eksik etmeyen berber Hakkı Seyhan’la röportajımıza devam ediyoruz.

“Ben mesleğimi severek yaptım. Allah’a çok şükür mesleğim sayesinde ekmek paramı kazandım. Evlendim, 2 çocuğumu da büyüttüm. Emekli de oldum. 63 yaşındayım. Halen daha mesleğimi severek yapıyorum. Ben mesleğimi bırakmak istemiyorum ama o beni bırakacağı benzer. Malum yaşlandıkça sıkıntılar çıkabilir. Elim ayağım tuttuğu sürece bu mesleği icra etmeyi düşünüyorum.”

Piriniz kimdir? sorusuna berber Hakkı Seyhan “Selmani Pak” dır dedi.

Hakkı Seyhan meslek yaşamını anlatmayı şöyle sürdürdü.

“İşimiz gereği her türlü insanla muhatap oluyorum. Şoförü, esnafı, işçisi, memuru, öğrencisi öğretmeni, belediye başkanı, valisi kısaca birçok insan bizim işyerimize gelmiş, berber koltuğuna oturmuştur. Askerliği yaparken dönemin genelkurmay başkanını da tıraş etmişimdir.

Müşteri, koltuğa oturduğu zaman konuyu kendisi açar. Biz de müşterinin hangi konuda konuşmak istediğini anlarız. Müşteri eğer siyasi bir konu açıyorsa siyaset, ekonomik konu hakkında bir şeyler soruyorsa ekonomi konusunda biz de bildiğimiz kadarıyla aşırıya kaçmadan, müşteriyi rahatsız etmeden konuşuruz. Âşık olanı da daire amirinden dertli olanı da hanımından şikayetçi olanı da dinledik. Berberler aslında iyi bir sırdaştır. Ben prensip olarak müşteri ile konuştuklarımı kimseyle paylaşmam. Hani doktor ile hasta arasındaki konuşmaların gizli kalması gerektiği gibidir bizim sohbetlerimiz de…

Esnaflık zaten güvene dayanır.

Mesleğimin ilk yıllarında televizyonlar yoktu. Radyolar çok azdı. Gazete gecikmeli gelirdi. Para verip herkes okuyamazdı. Berberler için ‘fukara gazetecisi’ denirdi. Günlük olup biteni bize sorarlardı.”

Berber Hakkı Seyhan’a moda ve hijyen konusunu soruyoruz.

Hakkı Usta, mesleğin en önemli sorusu karşısında titiz biri olduğunu söylüyor. Bu yüzden bu mesleği uzun yıllar sürdürdüğünü dile getiriyor.

Moda konusunda Hakkı Usta şunları kaydetti: “Mesleğimin ilk yıllarında yani gençlik yıllarımda modayı gazetelerden takip ederdim. Gazetelerde çıkan haberleri okurdum. Müşterilerimiz geldiğinde saç modası hakkında bir şeyler sorduğu zaman Fransız kalmazdım. Müşteriyle konuşur onun tarifine göre saçını yapardım. Şimdilerde eskisi gibi modayı takip edemiyorum. Gerçi Artvin’de genelde devlet memuru müşterilerim var. Saç konusunda modayı gençler daha sıkı takip ediyor.” dedi.

Hijyen konusunun berberlik mesleğinde çok önemli olduğuna vurgu yapan berber Hakkı Usta açıklamalarında hijyen konusuna önem verdiklerini, tıraş sonrası jileti değiştirdiklerini kanama olduğunda da şimdilerde tek kullanımlık kan taşı kullandıklarını söyledi. Kağıt havlu kullanımının yaygınlaşması ile hijyen yönünden biraz daha rahatladıklarını belirtti. Akşamları da tarağı ve fırçayı iyice temizlediğini makineye koyarak hijyen kalmasını sağladığından bahsetti.

Berber Hakkı Seyhan ile sohbetimizin sonuna yaklaşıyoruz.

Berber Hakkı Seyhan’a bu meslekte unutamadığınız anılarınızı anlatır mısınız? Diye bir soru yöneltiyoruz.

Hakkı Usta ‘Olmaz mı, var tabi diyor.’ aklına gelen 2 anısını bize hemen anlatıyor.

GİT YA NEYİN VALİSİ!

“Ben yapı olarak şakacı bir insanımdır. Yüzümden gülücüğü eksik etmemeye çalışırım. Müşterilerim beni görünce espri yapar ben de onlara samimiyetimize göre şaka yaparım. Az önce bahsettiğim gibi benim işyerime belediye başkanları valiler geliyordu. Hemen hemen her valiyi tıraş etmişimdir.

Muzip arkadaşlarım arada sırada beni arayarak ben vali tıraş olmaya geleceğim müsait mi diye şakalar yapardılar.

Bir gün dönemin valisi (ismini vermek istemiyor) işyeri telefonundan aradı. ‘Ben Vali tıraş olmaya geleceğim.’ dedi. Sesini tanıyamadım. Öyle deyince aklıma şu geldi. Benim şakacı arkadaşlarım yine beni işliyorlar diye düşündüm. Vali Bey de sekreterine veya korumasına arattırmamış o gün direkt aramış.

‘Git ya neyin valisi, kafa yapma!’ dedim. Karşıdaki ses ‘Alo ben Vali …. yim. Ne kafa yapması ciddi ol dedi. Biraz daha konuşmaya devam edince gerçekten vali olduğunu anladım. Özür diledim. Kusura bakmayın dedim, randevu verdim. İşyerime gelince durumu tekrar anlattım özür diledim. O da ‘unut gitsin. Bana da hatıra kaldı.’ diye söyledi.

Berber Hakkı Seyhan’a evlilik zamanı damatlar gelip damat tıraşı yaptırıyorlar, bununla ilgili bir anınız var mı diye sorduk.

Hakkı Usta olmaz mı diyor…

“ Gençlik yıllarımız. Çok değerli arkadaşım Mustafa Naci Durmuş evlenecek. Damat tıraşı için benim mekana geliyorlar. Tabi, yine şakacı arkadaşlarım da yanında. Tıraşa başladım. O sırada dükkanda oturan arkadaşlarımızdan Turan Beken sürekli damada espriler yapıyor. Ben de ustura elimde tıraş etmeye çalışıyorum. Susun diyorum dinleyen yok. Damat da ona karşılık vermeye çalışıyor. Turan Beken damada yine laf atınca o da bir şeyler söylemek için ağzını açtı. O sırada usturayı yanlışlıkla çenesine vurdum. Çenesi kanamaya başladı. Hemen pansuman yaptım. Damadı düğüne pansuman yaparak gönderdim ardından da ben gittim. Düğünde damat dans ederken çenesi bantlı vaziyetti idi. Düğün sırasında davetliler ve gelin de hangi berbere gittin, berber mi kasaba mı diye espriler yaptılar. Damat da ben de alay konusu oldum.”

Evet, berberlik mesleği dünyanın en eski mesleğidir. Erkek berberliğinde ustura, tarak ve makas ustanın ana hacetidir.